Ngan là giống thủy cầm được lựa chọn chăn nuôi nhiều ở nước ta. Đa số, bà con lựa chọn chăn thả theo hình thức quảng canh, quy mô nhỏ để tận dụng diện tích đất dư thừa hoặc tận dụng phụ phẩm từ nông nghiệp. Do vậy, ngan chậm lớn, năng suất thấp nên không cho hiệu quả kinh tế cao. Một trong những cách nuôi ngan nhanh lớn chính là áp dụng khoa học kỹ thuật vào trong chăn nuôi như: cách cho ăn, quy trình chăn nuôi, vệ sinh, phòng bệnh… mới thu được kết quả tốt. Cùng may3a.com tìm hiểu kĩ hơn kĩ thuật nuôi ngan mau lớn qua bài viết dưới đây.
Chia sẻ cách nuôi ngan nhanh lớn theo chia sẻ từ chuyên gia
1. Lựa chọn ngan giống
Hiện nay, các giống ngan rất đa dạng và chia thành 2 nhóm chính:
– Giống ngan nội: bao gồm các giống như ngan Trâu, ngan Dé, ngan Sen… Mặc dù giống ngan nội cho năng suất thịt, trứng thấp nhưng bù lại chúng rất dễ nuôi, thích nghi tốt với phương thức chăn thả quảng canh, sức đề kháng cao, ít bệnh tật và thích nghi tốt với điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng của nước ta.
Các giống ngan hiện nay rất đa dạng và phong phú
– Giống ngan ngoại: R31, R51, R71… là giống ngan Pháp. Ưu điểm lớn nhất của giống ngan ngoại chính là cho năng suất thịt, trứng rất cao. Do vậy, một trong những cách nuôi ngan nhanh lớn chính là sử dụng giống ngoại nhập để tăng hiệu quả chăn nuôi.
Lựa chọn những con ngan con nở đúng sau 34 -35 ngày ấp trứng, khỏe mạnh, tác phong nhanh nhẹn, lông khô và bông, mắt sáng. Không lựa chọn các con có một trong những đặc điểm sau: khèo chân, bết lông, bết hậu môn, kích thước quá bé, hở rốn,…
Ngan đực có tốc độ tăng trưởng và kích cỡ thương phẩm lớn hơn ngan cái. Do vậy, nếu bà con nuôi ngan lấy thịt thì nên chọn những con ngan đực để nuôi sẽ thu được hiệu quả kinh tế cao hơn. Trong đàn ngan mới nở, những con ngan đực thường đầu to, mỏ dài, chân to hơn và không linh hoạt bằng ngan mái.
Chọn ngan giống chất lượng tốt quyết định tới hiệu quả chăn nuôi
2. Chuẩn bị chuồng và dụng cụ chăn nuôi ngan
Có thể xây dựng kiên cố nếu chăn nuôi quy mô lớn hoặc xây dựng đơn giản và tận dụng các vật liệu có sẵn như: tre, gỗ, nứa… để nuôi ngan. Đảm bảo chuồng nuôi phải sạch sẽ, cao ráo, thoáng mát, cản được mưa gió. Phải rào kĩ chuồng để tránh chuột, rắn… vào cắn ngan. Lát nền chuồng bằng gạch, xi măng nhưng phải đảm bảo độ dốc nghiêng về phía cống thoát nước để tiện lợi cho công tác cọ rửa, vệ sinh chuồng trại.
Nếu nuôi ngan trên cạn, bà con phải xây thêm sân chơi và bể nước để cho vật nuôi bơi và tắm rửa. Trồng thêm cây xanh hoặc lợp mái che để lấy bóng mát. Khu sân chơi và bể nước phải rào kĩ, tránh ngan xổng ra ngoài. Nếu nuôi ngan kết hợp chăn thả ngoài đồng ruộng… thì không cần xây bể nước và sân chơi.
Tùy theo giống và cách chăn nuôi để quyết định lựa chọn diện tích xây chuồng. Tham khảo bảng kê dưới đây:
| Độ tuổi | Diện tích chuồng |
| Từ 1 – 10 ngày tuổi | 25 – 35 con/mét vuông chuồng |
| Từ 11 – 30 ngày tuổi | 15 – 20 con/mét vuông chuồng |
| Từ 30 ngày tuổi trở lên | 5 – 6 con/mét vuông chuồng |
Chuồng nuôi ngan phải bố trí máng ăn, máng uống đầy đủ, vệ sinh cọ rửa hàng ngày và cung cấp nước sạch thường xuyên cho ngan uống theo nhu cầu.
Nuôi ngan nhốt chuồng có ao thả
3. Cách úm ngan con
Cần phải sát trùng chuồng trại trước khi úm ngan. Dùng chất độn như mùn cưa, hoặc rơm rạ băm nhỏ để làm chất độn chuồng. Đảm bảo máng ăn, máng uống sạch sẽ, chuồng nuôi phải thoáng nhưng không được cho gió lùa và đảm bảo cung cấp đủ ánh sáng. Trước khi thả ngan con vào phải sưởi ấm chuồng nuôi.
Nhiệt độ trong chuồng úm ngan
Mỗi độ tuổi của ngan cần duy trì nhiệt độ thích hợp để đảm bảo ngan khỏe mạnh nhất:
- Duy trì nhiệt độ từ 31 – 32 độ C khi ngan đạt từ 1 – 3 ngày tuổi
- Duy trì nhiệt độ từ 29 – 30 độ C khi ngan đạt từ 4 – 8 ngày tuổi
- Duy trì nhiệt độ từ 27 – 28 độ C khi ngan đạt từ 9 – 13 ngày tuổi
- Duy trì nhiệt độ từ 25 – 26 độ C khi ngan đạt từ 14 – 28 ngày tuổi
Nhiệt độ chuồng nuôi được đo tại khoảng cách cao ngang đầu ngan là chuẩn nhất. Trên 28 ngày tuổi có thể cho ngan sống theo nhiệt độ của môi trường tự nhiên.
Độ ẩm không khí khi nuôi ngan con
Ngan sinh trưởng tốt nhất ở độ ẩm từ 60 – 70%, đặc biệt đối với ngan con. Do vậy, để đảm bảo độ ẩm của chuồng nuôi lý tưởng nhất, cần phải rắc thêm chất độn chuồng để hút bớt ẩm, giữ không gian luôn khô ráo. Bởi vì độ ẩm của khí hậu nước ta thường rất cao, dao động từ 80 – 90%.
Chế độ chiếu sáng khi nuôi ngan con
Cần chiếu sáng 24/24 tiếng cho đến khi ngan con đạt 1 tuần tuổi. Chiếu sáng 20/24 tiếng đến khi ngan con đạt 2 tuần tuổi. Chiếu sáng 16/24 tiếng cho đến khi ngan con đạt 3 tuần tuổi. Từ 4 tuần tuổi trở đi cho ngan sống theo điều kiện sáng tự nhiên.
Cần chú ý chế độ chiếu sáng cho ngan con
Điều kiện môi trường khác
Ngan con dưới 2 tuần tuổi cần đảm bảo không cho gió lùa vào chuồng. Cần đảm bảo cung cấp đầy đủ nước sạch cho ngan uống theo nhu cầu. Ngan dưới 1 tuần tuổi phải cho uống nước ấm trên 15 độ C.
Trong trường hợp thời tiết giá lạnh, sử dụng lò sưởi dạng bếp than ủ trấu hoặc thắp đèn sợi đốt để giữ ấm cho ngan. Nên sử dụng loại bóng 75W thắp cho 1 quây chứa 60 -70 con ngan con. Nếu sử dụng bếp sưởi lưu ý dẫn khói thải ra ngoài chuồng, tránh làm ngan con ngạt khí.
Quây ngan con bằng cót ép có chiều cao 0,5m, dài 4.5 m cho 60 -70 ngan con. Sau 5 ngày, kích cỡ ngan tăng nhanh nên mở rộng diện tích để tránh chật chội. Sau 3 tuần có thể bỏ quây và cho ngan sống trong chuồng.
4. Kỹ thuật nuôi ngan lấy thịt
Thức ăn nuôi ngan
Khi mới bắt ngan giống về nuôi, bà con có thể cho ngan ăn cám tổng hợp dành cho ngan con cho tới khi tròn 4 tuần tuổi hoặc tận dụng thức ăn có sẵn của gia đình để trộn theo công thức sau. Lưu ý, ngan con còn bé, nên sử dụng máy băm nghiền đa năng 3A để thái nhỏ rau hoặc xay nát nhuyễn mồi tươi như: cua, cá, ốc… mới cho vật nuôi ăn, tránh làm hóc hoặc khó tiêu hóa.
Chế biến thức ăn chăn nuôi ngan bằng máy băm nghiền đa năng 3A
Bà con có thể tham khảo khẩu phần ăn cho ngan con trong bảng dưới đây:
| Tuổi ngan (ngày) | Nguyên liệu phối trộn | Lượng thức ăn (g/con/ngày) | Số bữa /ngày |
| 1 – 3 | 8g cơm, 2g bèo hoặc rau băm nhỏ | 10 | 6 – 7 |
| 4 – 7 | 10g cơm, 4g mồi tươi, 2g đậu xanh, 3g rau bèo thái nhỏ | 19 | 5 – 6 |
| 8 – 10 | 18g cơm, 5g mồi tươi, 3g đậu xanh, 5g rau bèo thái nhỏ | 31 | 4 – 5 |
| 11 – 14 | 20g thóc luộc, 10g cơm, 6g mồi tươi, 4g đậu xanh, 10g rau bèo thái | 50 | 4 |
| 15 – 21 | 50 thóc sống, 16g mồi tươi, 8g đậu xanh, 8g rau bèo thái | 82 | 4 |
Vịt trên 21 ngày tuổi có thể chăn thả ngoài đồng ban ngày để chúng tự kiếm thêm thức ăn. Ban đêm về cho ăn thêm thức ăn tại chuồng bằng phụ phẩm nông nghiệp, cám tổng hợp hoặc thức ăn hỗn hợp tự chế. Trong trường hợp bà con sử dụng phương thức nuôi nhốt hoàn toàn, có thể cho ăn cám tổng hợp hoặc thức ăn hỗn hợp tự chế theo các công thức như sau:
| Khẩu phần 1 | % | Khẩu phần 2 | % |
| Thóc tẻ bỏ trấu | 55,55 | Ngô | 35,61 |
| Đỗ tương khô | 20 | Sắn khô | 20,00 |
| Cám tẻ | 15 | Khô đâu tương 44% premix | 30,01 |
| Bột cá nhạt | 7 | Khô dầu dừa | 3,00 |
| Premix khoáng | 2 | Khô dầu cọ | 3,00 |
| Premix vitamin | 0,4 | Bột cá nhạt 60% premix | 2,00 |
| Bột thịt xương | 3,00 | ||
| DCP (Dicanxi photphat) 17P | 1,60 | ||
| Premix Vitamin khoáng | 0,25 | ||
| Muối ăn | 0,04 | ||
| Choline chloride 60% | 0,07 | ||
| DL – Methionine | 0,13 | ||
| Natri bicacbonat | 0,27 | ||
| Mycofix Plus 4.0 | 0,05 | ||
| Dầu thực vật | 1,78 |
Ngan từ 1 – 21 ngày tuổi cần đảm bảo lượng đạm dễ tiêu chiếm 20%. Ngan từ 22 – 56 ngày tuổi cần đảm bảo 16% lượng đạm dễ tiêu trong khẩu phần ăn. Ngan sau 56 ngày tuổi cần đạt 15% đạm dễ tiêu. Không cung cấp đủ lượng đạm trong khẩu phần ăn dễ khiến ngan mổ cắn nhau. Cách nuôi ngan nhanh lớn không khó, chỉ cần đảm bảo đủ nhu cầu dinh dưỡng cho vật nuôi. Không cho ngan ăn thức ăn ôi thiu, ăn bữa nào hết bữa đó, cho ăn từ từ, ăn hết mới cho ăn tiếp.
Chăm sóc đàn ngan
Dọn vệ sinh chuồng trại, rửa sạch máng ăn máng uống hàng ngày. Đảm bảo môi trường sạch sẽ cho ngan sinh trưởng và phát triển tốt.
Định kì 2 lần/tháng sát khuẩn chuồng trại.
Theo dõi tình trạng của ngan hàng ngày để đánh giá tình trạng sức khỏe:
- Nếu ngan di chuyển và phân bố đều trong chuồng tức là đàn ngan đang ở trạng thái khỏe mạnh và môi trường sống đang thoải mái nhất.
- Ngan con chụm đống lại tức là đang bị lạnh.
- Ngan con há hốc mỏ, cánh dơ lên tức là đang quá nóng.
- Ngan không di chuyển mà nằm tại khu vực nhất định là đang bị gió lùa.
- Lông ngan bết dính là môi trường sống ẩm thấp kết hợp với chế độ dinh dưỡng không đủ.
5. Lịch tiêm vacxin phòng bệnh hoặc bổ sung vi chất cho ngan
| Ngày tuổi | Thuốc và vacxin |
| 1 – 3 | – Bổ sung vitamin: B1, B – complex, ADE hoặc dầu cá. – Dự phòng bằng kháng sinh Ampi – coli, Steptomycin… – Tiêm vacxin phòng dịch tả lần 1. |
| 18 – 25 | Bổ sung vitamin và kháng sinh phòng bệnh. |
| 28 – 46 | Sử dụng các loại kháng sinh dự phòng bệnh E.coli, tụ huyết trùng, phó thương hàn kết hợp với vitamin. |
| 56 – 60 | Tiêm vacxin phòng dịch tả lần 2. |
| 70 – 120 | Sử dụng kháng sinh dự phòng bệnh, kết hợp bổ sung vitamin định kì 1 – 2 tháng/lần trong 3 – 5 ngày. |
| 180 – 190 | – Tiêm vacxin phòng dịch tả lần 3. – Sử dụng kháng sinh và bổ sung vitamin phòng bệnh trong giai đoạn đẻ trứng. |
| Sau khi đẻ 6 tháng | – Tiêm vacxin phòng dịch tả mũi nhắc lại. – Định kì phòng bệnh bằng kháng sinh 1 – 2 tháng/lần. |
6. Một số bệnh thường gặp ở ngan
Bệnh tụ huyết trùng
Ngan có biểu hiện: số cao, xù lông, khó thở, ăn kém, chậm chạp, ủ rũ. Bệnh khiến viêm đường hô hấp, làm nước mắt, nước mũi chảy, tiêu chảy dạng trắng nhầy rồi sau chuyển sang màu vàng lục. Bệnh lâu dần khiến ngan sưng khớp chân, khó di chuyển và cơ thể gầy yếu.
Nguyên nhân mắc bệnh tụ huyết trùng thường do thời tiết thay đổi đột ngột hoặc do môi trường sống thay đổi, chế độ dinh dưỡng kém và nuôi nhốt chật chội.
Phòng bệnh bằng cách nuôi đúng theo mật độ khuyến cáo. Chăm sóc và quản lý đàn ngan tốt, cho ăn đủ chất và đủ lượng kết hợp tiêm phòng vacxin đầy đủ.
Chữa trị bằng cách tiêm bắp lườn một trong các loại kháng sinh sau đây: Peniciline, Streptomycin, Oxytetracylin, Kanamycin…
Bệnh phó thương hàn
Ngan mới nở mắc bệnh sẽ chết ngay. Ngan lớn hơn sẽ tiêu chảy nặng, khiến cơ thể mất nước nghiêm trọng, điệu bộ ủ rũ, cánh xã xuống, lông dựng ngược. Ngan có biểu hiện thần kinh như: đi loạng choạng, run, lắc đầu và nghẹo cổ. Ngan đang trong thời kì sinh sản sẽ làm giảm tỉ lệ ấp nở thành công.
Do chưa có vacxin phòng bệnh nên vệ sinh môi trường nuôi ngan là cách phòng bệnh hữu hiệu nhất. Định kì sát khuẩn chuồng trại kết hợp bổ sung đầy đủ dưỡng chất nâng cao sức đề kháng.
Sử dụng một trong các loại thuốc sau để trị bệnh: Sulfaquino xaline 1% trộn vào thức ăn hoặc Nofloxan, Enrofloxaxin…
nguồn : báo nông nghiệp .com.vn